• تاریخ انتشار : 1404/01/16 - 11:06
  • تعداد بازدید : 18
  • تعداد بازدیدکننده : 18
  • زمان مطالعه : 8 دقیقه
یک قدم تا ایجاد «موزه شهر»

یک قدم تا ایجاد «موزه شهر»

یک قدم تا ایجاد «موزه شهر»

یک قدم تا ایجاد «موزه شهر»

مهرماه 1402، فاز دوم مرمت عمارت بلدیه رشت آغاز شد و کارگاه مرمتی شاخص ترین بنای میراثی مرکز شهر رشت، در میان حلب های سرخ محصور شد تا ایمنی ساختمان و شهروندانی که در محدوده کارگاه تردد می کنند، تامین شود. و پیمانکار پروژه، پشت حلب های فلزی مرمتی بنایی را شروع کرد که پس از بازکردن ساختمان مشخص گردید، عمارت بلدیه در کمتراز100سال، به‌ویژه 50سال اخیر، تغییرات زیادی پیدا کرده است. باقی ماندن همین حلب ها دورتادور کارگاه بلدیه برای دومین سال متوالی و در آستانه سال نو، مورد سئوال بسیاری از شهروندان است که اگر طبق وعده ها، مرمت عمارت در پایان امسال پایان می پذیرد، پس چرا حلب کارگاه باز نمی‌شود؟ اگرچه متولی مرمت شاخص ترین بنای میراثی تاکید دارد که به لحاظ ساختمانی، مرمت عمارت پایان یافته، ولی برای تغییرکاربری بنا به موزه، لازم است تاسیسات و تجهیزات مورد نیاز با مطالعات پژوهشی و درست انجام شود و حلب دورکارگاه باید تا مرحله احیا(و نه صرف مرمت) و تغییرکاربری مناسب باقی بماند. در تابلوی مشخصات پروژه مرمت عمارت بلدیه، بازه زمانی پروژه 18ماه ذکر شده است و مرمت پروژه می باید اسفندماه 1403 پایان پذیرد. حالا با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، برخی از کاربران فضای مجازی خواهان پاسخگویی درباره پایان پروژه هستند. یکی از فعالان حوزه گردشگری، چند روز پیش در پست اینستاگرامی خود، تصویری از کارگاه مرمت عمارت بلدیه منتشر کرد و با انتقاد از باقی ماندن حلب کارگاه مرمت، شهرداری رشت را حلبی آباد توصیف کرد. مشابه این نوشتار در پیچ های دیگری نیز تکرار شد. اگرچه جای تقدیر دارد که هنوز هستند شهروندانی که مطالبه گری را فراموش نکرده اند، اما زیر سوال بردن نصب حلب دور کارگاه، پایه منطقی ندارد. این پرسش، برای هفته منتهی به روز رشت نیز تکرار شد. محصورکردن کارگاه مرمت، بخشی از تعهدات پیمانکار پروژه است و باید ایمنی کارگاه و عابران تامین گردد. با نزدیک شدن به ساعت های پایانی روز، کافی است سری به پیاده راه فرهنگی بزنید، تا ببینید که دستفروشان در فقدان نظارت متولیان، به این پیاده راه هجوم آورده و لوازم فروش خود را به بدنه همین حلب کارگاه هم می آویزند. از آن بدتر، کوبیدن میخ به پایه تندیس بزرگ کوچک جنگلی و آویختن بساط دستفروشان به این پایه است. حال فرض کنیم که حلبی دور کارگاه نباشد، لابد دستفروشان به دیوار عمارت بلدیه نیز میخ کوبیده و با بستن طناب، بساط خود را بیشتر در معرض دید عموم قرار می دهند. نگارنده، طی این 18ماه، مطلع بودم که چگونه همین حلب مانع از حرکت های وندالیستی برخی از شهروندان ماجراجو بوده و خطراتی هم برای خود و ساختمان در پی داشته است که واگویه کردنش خوشایند نیست. اگرچه وظیفه هر شهروندی است که مطالبه گر باشد و پاسخ درست و منطقی از مسئول مربوطه دریافت نماید، اما کمی تامل و مشاهده دقیق، روشن می سازد که محصور کردن، بخش مهم هر کارگاه ساختمانی است تا چه رسد به عمارت بلدیه که شاخص ترین بنای میراثی مرکز استان است. کلنگ احداث ساختمان اداری بلدیه سال ۱۳۰۲ خورشیدی به زمین زده شد و مهندسی ارمنی به نام «آرتم سرداراف» کار طراحی و نظارت بر ساخت آن را بر عهده گرفت. عمارتی که الکساندر ارمنی 3سال طول کشید تا آن را بسازد. اداره بلدیه از اول فروردین ماه سرداراف را به سمت مهندس بلدیه رشت با ماهی هفتاد تومان حقوق استخدام نمود و ساختمان بلدیه با الهام از معماری سنت‌پترزبورگ و با معماری کاملا مدرن اروپایی طراحی و ساخته و اردیبهشت 1305 رسما افتتاح گردید. اما طی کمتر از صد سال، این عمارت تغییرات زیادی به خود دید. تغییر برج بلدیه به برج ساعت و اضافه شدن بالکن در سالهای نخست، بارها در رسانه ها عنوان شده است. اما خاطره جمعی پس ازگذشت سالها، فراموش کرده که این عمارت فاقد پنجره روبه معبر بوده و تماما دارای درهای بلند در هر دو طبقه بوده است. ساختمانی که زمانی رب و پنجره های چوبی آبی رنگ داشت و از سالن روبه معبر در یال غربی، شهروندان از گیشه بلیت تهیه می کردند تا به سینما خورشید بلدیه و سالن تئاتر بانوان بروند. ساختمانی که برای نخستین بار بجای پل کوبی، دارای موزاییک های مدرن شده بود. تمام این تغییرات، زمانی آشکار گشت که فاز دوم مرمت عمارت بلدیه آغاز شد، موزاییک های قدیمی در کف پیدا شد. با لایه برداری ، معلوم شد برای نخستین بار رنگ روغن آبی بر درب و پنجره های چوبی نشسته بوده است و تغییرات عمیق این بنا برای مجری یعنی سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری رشت مشخص گردید. تغییراتی که موجب شد مجری، متناسب با داده های جدید، اصلاحاتی در کار مرمت ایجاد نماید. اصلاحاتی که تماما نیازمند بررسی و تایید شورای فنی میراث فرهنگی به عنوان ناظر عالی بر مرمت بنای بلدیه می باشد. رئیس سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری، پیرامون فاز دوم، مرمت عمارت بلدیه می گوید: قرارداد فاز دوم، 18 ماهه بوده و خوشبختانه پروژه مرمت از زمان بندی عقب نیست. تنها مشکل، رفع معارضاتی همچون خرید یا تهاتر دو بانک سپه و ملت و واحد تجاری جنب آن است که در ادوار گذشته واگذار شده و واحد حقوقی و املاک شهرداری، می باید از طریق مجاری حقوقی و اداری رضایت سرقفل داران را جلب نموده و واحدهای مذکور به مجموعه عمارت بلدیه ملحق گردد. واحدهایی که در زمان حضور در بنا، مداخلاتی در بنا داشته اند. امید اکبری، با اشاره به واگذاری بخشی از عمارت بلدیه به داروخانه کارون نیز گفت: باوجود اتمام قرارداد این واحد تجاری، سازمان عمران به عنوان مجری پروژه مرمت، به سختی و با چندماه تاخیر توانست داروخانه کارون را جابجا نموده و مرمت را ادامه دهد. وی، افزود: عمارت بلدیه رشت تاکنون مرمت اساسی نشده بود و پس از زلزله سال 1369 تنها مقاوم سازی بخشی از سقف و برج بلدیه که فروافتاده بود، انجام شده بود. اکبری، با بیان اینکه پروژه مرمت بلدیه، بزرگترین پروژه مرمتی کشور به لحاظ ریالی در سال جاری بوده است، گفت: باوجود میراثی بودن این بنا، اداره کل میراث فرهنگی گیلان، اعتباری برای مرمت تخصیص نداده و تمام پرداخت های پیمانکار از سوی شهرداری رشت صورت گرفت و میراث فرهنگی تنها نظارت عالیه مرمت را برعهده دارد. وی، یادآور شد: مرمت اساسی شامل؛ مرمت یال غربی بام، واچینی خرپاها، احداث لمبه کوبی، اجرای شیوه سنتی حلب زنی بام(زاموخ)، احداث ناکش و زهکش(سیستم دافع رطوبت در داخل و خارج بنا)، مقاوم سازی تیرهای میانی ساختمان، نماسازی و تعویض درب و پنجره های فرسوده و تعویض درب و پنجره های برج بلدیه، به اتمام رسیده است. مطالعه و نظارت مرمت عمارت بلدیه بر عهده، حوزه بازآفرینی سازمان می باشد و معاون بازآفرینی سازمان عمران نیز توضیح می دهد: مرمت یک عمارت تاریخی از احداث یک بنا بسیار سخت تر است. باوجود آنکه مطالعات مرمت این پروژه با شرکت مشاور ذی صلاح انجام شده و نقشه های آماده در اختیار پیمانکار قرار گرفته شد، موقع بازکردن هر ساختمان میراثی، موارد پیش بینی نشده رخ می‌دهد. در عمارت بلدیه نیز پس از بازکردن ساختمان و رفع اندود دیوارها، متوجه شدیم بنای اصلی بلدیه، تنها در یک زوم و در ضلع جنوبی و روبه میدان بوده و اتاق های ضلع شمالی در ادوار بعدی به بنا اضافه شده است. زوم شمالی دراصل سالن بزرگی با ستون های چوبی بوده که بعدها با ایجاد دیوارهای حائل تبدیل به اتاق های متعدد برای بخش اداری شده است. ضلع جنوبی طاق های آجری دارد و ضلع شمالی، ستون های چوبی داشته است. نشانه های زیادی ما را به این نتیجه رساند. از جمله پیدا شدن طاق های فاضلاب شهری که درست از کف ضلع شمالی عبور کرده بود و همچنین پی ساختمان سینما بلدیه که در حیاط بوده و بعدها تخریب و بجای آن ساختمان چند طبقه اداره مخابرات ساخته شده است و یا چاه عمیق در کف یال شرقی. درواقع عمارت بلدیه در زوم جنوبی و در مرکز قرار گرفته بود و دورتادور آن باز بوده و بعدها با اضافه شدن بخش های مختلفِ کتابخانه ملی، فضای دورتادور کوچک و مسدود شده است. خاطره محجوب، با بیان اینکه هرنوع تغییراتی خارج از نقشه مطالعاتی، نیازمند اخذ مجوز مجدد از میراث فرهنگی و تایید شورای فنی میراث می باشد، افزود: عمارت بلدیه چون معماری غیر بومی دارد، فاقد گربه رو بوده و عدم کرسی چینی متناسب با اقلیم گیلان، موجب ازدیاد رطوبت از کف در بنا شده بود. بنابراین پس از رطوبت زدایی، ناکش هایی برای هوادهی در حاشیه و دورتادور دیوارها ایجاد گردید. محجوب همچنین گفت: پیدا شدن فاضلاب سنتی در کف بنا و پی تماشاخانه قدیمی در حیاط، همچنین تغییرات در اتاقک برج و حذف یا نگه داشتن بالکن (که الحاقی است)، همچنین اصلاح مداخلات صو.رت گرفته در واحدهای تجاری که در تملک شهرداری نبودند، همگی چالش هایی است که زمان زیادی را از عوامل اجرایی گرفت، با این حال فاز دوم مرمت 83 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و از زمان بندی عقب نیست. و امیدواریم مدیران عامل بانک های یاد شده، با شهرداری همکاری کنند. وی، افزود: فاز بعدی پروژه، ایجاد تاسیسات مکانیکی، تهویه مطبوع و برق، سیستم ایمنی و اطفای حریق، همچنین مطالعه برای نورپردازی ساختمان و تصمیم گیری برای ریز فضاهای متنوع متناسب با نوع کاربری(مثلا موزه شهر) است. بنابراین تا تکمیل نهایی پروژه یعنی احیا و تغییرکاربری و تحویل موقت ساختمان، بخش کارگاهی محصور می ماند تا ایمنی ساختمان و عابران تامین گردد. محجوب، از صبوری شهروندان تقدیر کرد و گفت: احداث این عمارت 3سال به طول انجامید و مرمت یک بنای تاریخی چون ظرافت های خاص خود را دارد، طبیعتا زمانبر است و شهروندان اجازه دهند مدیریت شهری با آرامش و بدون حاشیه، تغییرکاربری مناسبی را برای عمارتی ببیند که پیشانی این شهر است.

  • گروه خبری : گروه های محتوا
  • کد خبر : 3266
کلمات کلیدی
مهری شیرمحمدی
خبرنگار

مهری شیرمحمدی